ชื่อวิทยาศาสตร์ : Piper ribesoides Wall.
ชื่อเรียกอื่น : ตะค้านเล็ก , ตะค้านหยวก , จะค่าน , จั๊กค่าน , หนาม , มังเหาเจ๊าะ , ผู่แฮเหมาะ
ชื่อวงศ์ : Piperaceae
ลักษณะ : ไม้เถา ขนาดกลาง ลักษณะเถากลมเลื้อย พาดพันต้นไม้อื่น เถาอ่อนสีเขียว เถาแก่สีน้้าตาลเทา เนื้อใน เถามีหน้าตัดเป็นเส้นรัศมี สีขาว เปลือกค่อนข้างอ่อน ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ รูปรีแกมรูปใบหอก ปลายใบ แหลม โคนใบสอบ ผิวใบเรียบและเป็นมันทั้งสองด้าน ใบมีสีเขียวสด ดอก ช่อกระจุกออกตามซอกใบ มีขนาด เล็ก ผล เป็นพวง 10-15 ผล สีเขียว เมื่อแก่จะมีสีด้าและมีเมล็ดเดี่ยว
การกระจายพันธุ์ :
ช่วงเวลาการออกดอก :
ประโยชน์ :
รสและสรรพคุณในตำรายา
ราก รสเผ็ดร้อน แก้ไข้ แก้หืด แก้จุกเสียด และบำรุงธาตุ
เถา รสเผ็ดร้อน แก้ไข้ แก้หืด ขับลมในลำไส้ บำรุงธาตุ แก้จุกเสียด
ใบ รสเผ็ดร้อน แก้ลมในกองเสมหะ และโลหิต ขับลมในลำไส้ แก้แน่นจุกเสียด แก้ธาตุพิการ
ผล รสเผ็ดร้อนอ่อนๆ แก้ลมแน่นในทรวงอก บำรุงธาตุ
ดอก รสเผ็ดร้อน แก้ลมอัมพฤกษ์ แก้ลมปัตคาดอันเนื่องมาจากพิษพรรดึก
