ชื่อวิทยาศาสตร์ : Protium serratum (Wall.) Engl
ชื่อเรียกอื่น :
กะตีบ กะโปกหมา (ประจวบคีรีขันธ์) ค้อลิง (ชัยภูมิ) ปี (เหนือ) ผี พีเซ ฟีแซ (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่) แฟนส้ม (เลย) มะตรี สัพะตรี (เขมร-จันทบุรี) ส้มแป้น (นครราชสีมา)
ชื่อวงศ์ :
BURSERACEAE
ลักษณะ :
เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ผลัดใบ สูง 10-25 เมตร ลำต้นค่อนข้างเปลาตรง เปลือกสีน้ำตาล แตกเป็นสะเก็ดโต ๆ เรือนยอดค่อนข้างทึบ ใบ เป็นช่อแบบขนนก ช่อใบติดเรียงสลับ แต่ละแขนงจะมีใบย่อย 3-11 ใบ ติดตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ยกเว้นใบยอดช่อจะเป็นใบเดี่ยว ทรงใบรูปรี หรือรูปแกนขอบขนาน กว้าง 3-5 ซม. ยาว 6-13 ซม. โคนใบเบี้ยว ปลายใบหยักคอดเป็นติ่ง เนื้อใบหนา ใบแก่เกลี้ยง จะเปลี่ยนเป็นสีแดงอิฐหรือสีแสด ขอบใบอ่อนหยัก เป็นฟันเลื่อย ส่วนใบแก่มักเรียบ หรือเป็นคลื่นห่าง ๆ ดอก เล็กสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน ออกรวมกันเป็นช่อโต ๆ ตามง่ามใบและปลายกิ่ง ในแต่ละช่อจะมีทั้งดอกสมบูรณ์เพศ และดอกแยกเพศ โคนกลีบรองกลีบดอกติดกันเป็นรูปถ้วยตื้น ๆ ปลายแยกเป็นแฉกเล็ก ๆ 5 แฉก กลีบดอก มี 5 กลีบ มีขนด้านนอก เกสรผู้มี 10 อัน ผล ค่อนข้างกลม เป็นปุ่มปม 2-4 พู วัดผ่าศูนย์กลางได้ 1-2 ซม. ผลสุกสีน้ำตาลดำ
การกระจายพันธุ์ :
ป่าเบญจพรรณบริเวณเขาหินปูนและป่าดิบแล้งใกล้ลำธาร สูงจากระดับน้ำทะเล 100-1,000 เมตร
ช่วงเวลาการออกดอก :
มกราคมถึงกุมภาพันธ์
ประโยชน์ :
อาหาร,สมุนไพร,ที่อยู่อาศัย,เนื้อไม้ใช้ทำ กระดานพื้น ฝาบ้าน